Program terapeutyczny dla osób uzależnionych od alkoholu i hazardu

Teoretyczne podstawy podejścia według którego pracujemy tworzy psycho-bio-społeczny model uzależnienia i zawarta w nim koncepcja psychologicznych mechanizmów uzależnienia J. Mellibrudy. Ze względu na rozległość i złożoność problemów osoby uzależnionej system udzielania jej pomocy obejmuje wiele elementów. Związane jest to z dążeniem do osiągania kilku różnych celów praktycznych.

Należą do nich:

  • zwiększenie zdolności do trwałego utrzymywania abstynencji,
  • zwiększenie zdolności do rozwiązywania problemów osobistych,
  • zwiększenie zdolności do prowadzenia zdrowego i konstruktywnego sposobu życia,
  • usuwanie zaburzeń somatycznych i psychicznych.

Zadania terapeutyczne określone są w sposób zróżnicowany dla poszczególnych etapów pracy psychoterapeutycznej.

Przyjęcie pacjenta do programu, diagnoza, wstępna motywacja:

  • badania lekarskie, badania laboratoryjne, diagnoza nozologiczna,
  • diagnoza problemowa – sporządza specjalista psychoterapii uzależnień,
  • rozmowa wstępna-nawiązanie kontaktu, motywacja, podpisanie kontraktu,
  • w razie potrzeby włączana jest farmakoterapia.

 

I etap leczenia (grupa wstępna 10 tygodni, 3 razy w tygodniu x 2 godz. – terapia grupowa, 1 raz w tygodniu sesje indywidualne/porady indywidualne)

Cele:

  • wzbudzanie i wzmacnianie motywacji pacjenta do leczenia,
  • podstawowa edukacja na temat uzależnienia i autodiagnoza,
  • zapoznanie ze sposobami radzenia sobie z głodem alkoholowym,
  • zapoznanie z zasadami pracy w grupie.

Wskaźniki ukończenia I etapu terapii:

  • umiejętność powiązania problemów życiowych z piciem,
  • umiejętność rozpoznawania objawów i faz uzależnienia,
  • ustąpienie objawów abstynencyjnych,
  • stosowanie zaleceń, programu HALT, 24 h.

Kryteria kwalifikacji pacjentów do II etapu leczenia:

  • ukończenie I etapu leczenia,
  • motywacja do dalszego leczenia,
  • udział w 8 mitingach AA.

II etap leczenia (4 miesiące, 2 razy w tygodniu x 2 godz. – terapia grupowa, 1 raz w tygodniu lub raz na 2 tygodnie sesje indywidualne/porady indywidualne).

Cele:

  • nauka rozpoznawania i radzenia sobie z głodem alkoholowym,
  • praca nad rozpoznaniem własnego uzależnienia,
  • praca nad uznaniem bezsilności wobec alkoholu,
  • rozbrajanie (zatrzymanie) mechanizmów uzależnienia.

Pacjent uczestniczy: 

  • w grupie poświęconej pracy nad destrukcją alkoholową,
  • w grupie problemowej gdzie pracuje się nad aktualnymi problemami pacjentów.

Wskaźniki ukończenia II etapu terapii:

  • umiejętność rozpoznawania objawów głodu alkoholowego,
  • znajomość sposobów radzenia sobie z głodem alkoholowym,
  • umiejętność rozpoznawania i nazywania mechanizmów uzależnienia,
  • uznawanie utraty kontroli,
  • przekonanie o konieczności stosowania ww. Programów,
  • wprowadzanie zmian w swoim życiu (w poszczególnych obszarach),
  • rozpoznawanie u siebie objawów choroby, uznawanie siebie za osobę uzależnioną,
  • umiejętność szukania pomocy (wraca mimo zapić).

 

Kryteria kwalifikacji pacjentów do III etapu leczenia:

  • ukończenie II etapu terapii,
  • gotowość do pracy nad sobą.

III etap leczenia (2 miesiące 1 raz w tyg. – terapia grupowa, 1 raz w tyg. lub raz na 2 tygodnie sesje indywidualne/porady indywidualne).

Cele:

  • praca nad zapobieganiem nawrotom,
  • rozpoznawanie sygnałów ostrzegawczych nawrotu,
  • rozpoznawanie wyzwalaczy zewnętrznych i wewnętrznych nawrotu,
  • zdobywanie umiejętności ważnych dla trzeźwego życia.

Wskaźniki ukończenia III etapu terapii:

  • nabycie umiejętności zapobiegania nawrotom,
  • znajomość sygnałów ostrzegawczych nawrotu,
  • umiejętność rozpoznawania wyzwalaczy zewnętrznych i wewnętrznych nawrotu,
  • nabycie umiejętności ważnych dla trzeźwego życia.

Kryteria kwalifikacji pacjentów do IV etapu leczenia:

  • ukończenie III etapu terapii,
  • gotowość do pracy nad sobą,
  • 3-miesięczna abstynencja
  •  

IV etap leczenia  (ok. 12  miesięcy, 1 raz w tygodniu x 4 godz. – sesje grupowe, 1 raz w tyg. lub raz na 2 tygodnie sesje indywidualne/porady indywidualne).

Cele:

  • utrwalanie abstynencji,
  • budowanie nowego sposobu życia – bez alkoholu,
  • rozwój umiejętności ważnych dla trzeźwego życia,
  • zmiana mechanizmów uzależnienia (rozbrajanie),
  • utrwalenie umiejętności zapobiegania nawrotom,
  • budowanie poczucia sprawczości, wpływu na swoje życie.

Tematy pracy terapeutycznej:

  1. Komunikacja interpersonalna, bliskie relacje.
  2. Radzenie sobie ze złością.
  3. Wyrażanie i przyjmowanie krytyki.
  4. Wyrażanie uczuć pozytywnych.
  5. Budowanie poczucia własnej wartości.
  6. Rozwój duchowy.
  7. Radzenie sobie z poczuciem winy.
  8. Radzenie sobie z poczuciem wstydu.

Dla utrwalenia abstynencji i budowania nowego sposobu życia bez alkoholu staramy się stworzyć okazje do zdobywania pozytywnych doświadczeń emocjonalnych lepszego rozumienia siebie oraz wdrażania bardziej  konstruktywnych wzorów zachowania i myślenia.